Taifid maidir le hionnarbadh pionósach: ó Éirinn go dtí an Astráil, 1788-1868
Cé nach bhfuil na taifid ar fad ó Oifig an Phríomh-Rúnaí, i gCaisleán Bhaile Átha Cliath, go háirithe don tréimhse roimh an mbliain 1836, ar marthain, is foinse thábhachtach iad ábhair chartlainne na hÉireann do Astrálaigh a bhfuil taighde á dhéanamh acu faoina gcuid sinsear a bhí ina ndaoránaigh Éireannacha. Bhí ionnarbadh pionósach chun na hAstráile agus, níos déanaí, go Beirmiúda agus Giobráltar, ar siúl sa tréimhse ó 1791 go 1853; ina dhiaidh sin, cuireadh pianbhreith phríosúnachta in Éirinn in ionad pianbhreithe ionnarbtha phionósaigh.
Tá raon leathan taifead ag an gCartlann Náisiúnta maidir le hionnarbadh daoránach ó Éirinn go dtí an Astráil sa tréimhse ó 1788 go 1868 agus tá na taifid sin ar fáil ar an mBunachar maidir le hIonnarbadh. I roinnt cásanna, áiríonn na taifid sin tagairt do dhaoine de theaghlach an daoránaigh a ionnarbadh mar lonnaitheoirí saorálacha. Cé go mbaineann an bailiúchán achainíocha daoránaigh leis an tréimhse ar cuireadh tús le hionnarbadh ó Éirinn go dtí an Astráil sa bhliain 1791, díothaíodh na cláir go léir a bhaineann le hionnarbadh roimh an mbliain 1836 sa bhliain 1922. Dá bhrí sin, má ciontaíodh an duine a bhfuil taighde á dhéanamh agat ina leith roimh an mbliain 1836, ach nach raibh sé/sí ina ábhar/hábhar d’achainí, ní bheidh sé/sí san áireamh sa bhunachar sonraí seo ós rud é nach bhfuil na taifid ónar tiomsaíodh an bunachar sonraí ionnarbtha iomlán. D’fhéadfadh sé nach mbeidh i gceist le cuardach rathúil sna taifid ach achoimre lom oifigiúil ach, seachas sin, d’fhéadfadh sé go bhfaighfí ceann de na mílte achainíocha a thíolaic príosúnaigh nó a tíolacadh thar a gceann. Cuimsíonn na taifid a bhaineann le daoránaigh ionnarbtha an méid seo a leanas:
- Cláir Ionnarbtha, 1836-1857;
- Achainíocha agus Cásanna Príosúnach, 1788-1836;
- Achainíocha Príosúnach Stáit, 1798-1799;
- Comhaid Tagartha Daoránach, 1836-1856: 1865–1868;
- Páipéir maidir le Lonnaitheoirí Saorálacha, 1828-1852; (f) Clár na nDaoránach Fireann, 1842-1847;
- Clár na nDaoránach ar Longa Daoránach, 1851-1853.
Tá sé ceaptha go mbeidh innéacs bhunachar sonraí na dtaifead ionnarbtha inchuardaithe de réir sloinne ach is féidir cuardach a dhéanamh ann freisin de réir ionad na trialach, de réir na coire nó de réir an dáta. Tá micreascannáin ina bhfuil cóipeanna iomlána de na taifid ar fáil sa Seomra Léitheoireachta agus tá an t-innéacs agus na micreascannáin ar fáil i leabharlanna stáit san Astráil freisin. Má éiríonn leis an gcuardach sa bhunachar sonraí ionnarbtha agus sna micreascannáin, d’fhéadfadh sé go bhfuil dóthain faisnéise ann chun an cuardach a shaothrú i bhfoinsí eile de chuid na Cartlainne Náisiúnta, lena n-áirítear Páipéir Chláraithe Oifig an Phríomh-Rúnaí, ina gcuimsítear Tuairiscí Uafáis, nó i nuachtáin a choimeádtar i Leabharlann Náisiúnta na hÉireann.
Is féidir tuilleadh faisnéise faoi thaifid Ionnarbtha agus faoi Pháipéir Chláraithe Oifig an Phríomh-Rúnaí a fháil in Treoirleabhair & foinsí taighde.
